Sòudo
Kali australis
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Vitraire, Barriho, Saussouiro, Saudo.
Nom en français : Soude de Ruthénie.
Descripcioun :Planto de l'an, poupouso, que trachis dins li relarg sala. Se destrìo de la sòudo-bastardo, Kali soda, emé si tijo mai roujo e si bratèio pas espinouso (li fueio soun pamens espinouso).
Usanço :La sòudo servié, à passa tèms, à la fabricacioun de saboun e de vèire. Un cop acampado, li sòudo coume d'àutri planto de bord de mar e de sansouiro coume li lis engano, èron cremado pèr recupera li cendre riche en carbounato (alcalin). Mescla i soubro d'òli, acò fai de saboun ; cadun counèis la qualita d'aquéu de Marsiho. Es uno planto pas marrido à manja, subretout boulido e adoubado coume d'espinarc.
Port : Erbo
Taio : 20 à 70 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Kali
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 3 à 10 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 50 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Sansouiro
- Mar
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Kali australis (R.Br.) Akhani & E.H.Roalson
Creissoun(-de-palun)
Rorippa palustris
Brassicaceae Cruciferae
Nom en français : Cresson des marais.
Descripcioun :Lou creissoun-de-palun es uno planto de l'an raro, pulèu primo emé de fueio proun divisado qu'an un darrié tros pu grand. Fai de flour jauno d'or, li boudousco dounon d'èr à de boudin (de 4 à 8(1,2) mm de long) emé un long estile (0,2 à 0,8(0,5) mm) ço que permès de la destria dis àutri Rorippa. Trachis en ribo de ribiero o de palun.
Usanço :Li flour e li fueio soun manjadisso dins l'ensalado (li bèn lava). Es uno planto vertuouso contro lou mau-de-terro (escourbut).
Port : Erbo
Taio : 10 à 60(100) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Rorippa
Famiho : Brassicaceae
Famiho classico : Cruciferae
Ordre : Brassicales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 7 à 8 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Palun
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Subrecousmoupoulito
Ref. sc. : Rorippa palustris (L.) Besser, 1821